Nem ve Terleme Nedir

Günlük yaşantımıza rutubet (nem) olarak adlandırdığımız olay, havanın içinde buhar halinde bulunan sudur. Hava her sıcaklıkta belli bir miktar suyu buhar olarak yoğuşur ve terleme meydana gelir. Havanın belli sıcaklıkta tutabileceği maksimum buhar miktarına doyma noktası denir.

Nem ve Terleme Oluşumu, Malzemeler Üzerinde Etkisi

20. yüzyılın başlarında yapım tekniğindeki değişiklikler, insan yaşantısının farklılaşması ve endüstrinin gelişmesi yapılarda terleme zararlarını ortaya çıkarmıştır. Eski yapılarda küçük taş, tuğla, kerpiç, kireç, sıva gibi malzemeler kullanıldığından su buharının geçişlerinde akımı önleyici bir tabakaya rastlanmamaktaydı.

Günümüzde ise duvar iç yüzeyindeki terlemenin önlenmesi için modern metodlar kullanılarak duvarların ısı geçirgenlik dirençleri yükseltilmiş, duvarlar tabakalı olarak yapılmaya ve ısı yalıtım malzemeleri kullanılmaya başlanmıştır.

Fakat uygulama yanlış yapıldığında ve alınması gerekli tedbirler alınmadığında duvar yüzeylerinde kaplama, sıva ve boya kabarmaları, çatlama ve küflenme gibi terleme zararlı ortaya çıkmaktadır. Dış duvarda mozaik, seramik, cam gibi buhar geçirmeyen kaplama malzemeleri su buharının duvar içinde yoğuşmasına sebep olmaktadır. Bu durumlar gösteriyor ki günümüz yapı şartlarında odaların havalanması tek başına yeterli değildir. 

Bina İçinde Nem Üreten Kaynaklar

Yapılarda en önemli nem üretimi, yaşama fonksiyonlarının çeşitliliğinden doğmaktadır. Yemek pişirme, çamaşır yıkama, çamaşır kurutma, döşemelerin silinmesi, camların silinmesi, su ısıtma, ütü yapma, çiçekleri sulama vs. nem üreten kaynaklardır.

Örneğin; 1 saatte üretilen nem

• Çamaşır yıkama                                                                           300gram/saat

• Çamaşır kurutma                                                                        500gram/saat

• Yemek pişirme                                                                           1000gram/saat

• Duş alma                                                                                     2600gram/saat

• İstirahat halindeki bir insandan nefes yolu ile               40-50gram/saat

• Orta çalışma halindeki bir insandan nefes yolu ile         70-80gram/saat

• Uyuyan bir insan gecede deri ve nefes yolu ile                 1000gram/saat

Genellikle evlerde kullanılan gaz yakıtlar, yanma esnasında önemli miktarda su buharı çıkarırlar. Havadaki karbondioksit miktarı, %0,1 olduğunda insan rahatsız olmaya başlar. İnsanlar teneffüs ettiği hava hacminin %4’ünü karbondioksit haline dönüştürür. Bu durum göz önüne alındığında evin havalandırma gereksinimi ortaya çıkar.  

Terlemenin Hava Sıcaklığıyla İlişkisi

Bir evin içindeki havanın en düşük ve en yüksek sıcaklıklarda bünyesinde tutabileceği maksimum bir su miktarı vardır.

sıcaklık °C max.su gr/m3 sıcaklık °C Max.su gr/m3

-20                     0,08                         5                 6,79

-10                     2,14                         10                 9,39

-5                     3,25                         15                 12,84

0                     4,84                         20                 17,29

Havanın sıcaklığı ne kadar düşük ise, tutabileceği su buharı miktarı da o kadar azdır.

Terlemenin oluşması için nem oranı da en önemli etkenlerden biridir. Havanın içinde fazla miktarda su buharı varsa, oda içindeki sıcaklıktan daha düşük bir sıcaklıktaki yüzeye (cam gibi) rastlandığında terleme olacaktır.

Odanın nem yüzdesinin düşük tutulması, terlemenin önlenmesi için önemli bir etkendir.

Bilimsel verilere göre 18-20°C sıcaklıktaki odaların nem değerleri:

-%50 den aşağı ise .............Kuru

-%50...%60 arası ise...........NORMAL

-%60...%75 arası ise...........Nemli

-%75’den yukarı ise............Islak olarak kabul edilmektedir.

Pencerenin Nem İle İlişkisi

Ahşap pencerelerde kasa-kanat arasında conta yoktur. Pencerenin yapısından dolayı fazla su buharı ihtiva eden sıcak hava dışarı çıkar, soğuk ve rutubetsiz hava içeri girer. Tek camlı ahşap pencerenin bulunduğu bir odada en soğuk yer cam yüzeyidir ve buharın ilk yoğuşacağı yer burasıdır.

Pimapen PVC pencerelerde ise kasa-kanat arasındaki kauçuk contalar ısı, hava, su, toz ve gürültü yalıtımı sağlar. Bu contalar nemin hava akışı ile dışarı atılma ihtimalini azaltır. Yoğuşma cam yüzeyinde değil, pencere-duvar birleşimi ile duvar yüzeyinde olacaktır. Bu durumu önlemek için karşılıklı iki Pimapen pencere kanadının açılarak mekanın günde en az iki kere havalandırılması yeterli olacaktır. Havalandırma işleminin kullanıcı kontrolünde ve istenilen zamanlarda yapılabilmesi Pimapen pencere sistemlerinin bir avantajıdır.

TERLEMEYİ ÖNLEMEK İÇİN

• Mutfakta pişirmenin sebep olduğu su buharı, aspiratör ve baca yolu ile giderilmelidir.

• Banyo ve tuvalet, kullanımdan sonra Pimapen pencere yardımı ile havalandırılmalıdır.

• Nemin evin diğer kısımlarına yayılmasını engellemek için mutfak ve banyo kapıları kapalı tutulmalıdır.

• Evin her odası 18-20oC olmalı ve gerekirse ısı yalıtımı ile duvarın yüzey sıcaklığı artırılmalıdır.

• Ev içinde çamaşır kurutulmamalı, kurutulacaksa banyoda penceresi açık ve kapısı kapalı olarak yapılmalıdır.

• Odaların aynı sıcaklıkta olmasına dikkat edilmelidir. Oda kapıları açık tutularak ısının eşit yayılması sağlanmalıdır.

• Gaz sobası, katalitik türü ısıtıcılar aşırı su buharı oluşumuna sebep olduğundan kat kaloriferi ve kombili radyatörler tercih edilmelidir.

• Soba ve radyatör üzerinde kesinlikle çaydanlık, çamaşır gibi eşyalar bulundurulmamalıdır.

• Evde fazla miktarda çiçek ve akvaryum varsa havalandırma süresi artırılmalıdır.

• Camlar ve döşemeler ıslak bezle temizlenirken, silinen yerler kuruyana kadar ev havalandırılmalıdır.

• Evin duvarları ve tavanları yağlı boya ile boyanmamalı, plastik esaslı duvar kağıtları veya plastik boya tercih edilmelidir.

 

Tek Pimapen pencere açılarak (vasistas) yapılan 10 dk. havalandırma ile nemli havanın %38’i dışarı çıkar.

Karşılıklı açılan iki Pimapen pencere ile yapılan 10 dk. havalandırma ile nemli havanın hepsi dışarı gider.

TERLEMENİN AŞIRI GÖRÜLDÜĞÜ DURUMLARDA

Nemlenme duvarlarda ve soğuk yüzeylerde küf oluşumuna ve kara lekelere yol açıyorsa, yapı içindeki aşırı nemin giderilmesi gerekir.

Yapı elemanlarının ve iç mekanların kurutulması için:

• Oda ısısını 22 oC veya üzerine çıkarılmalı, böylece yapı elemanları ve eşyalar kurutulmalıdır.

• Isınan eşyaların bünyesinde açığa çıkan nemin, evdeki tüm Pimapen pencere kanatlarını açarak dışarı çıkması sağlanmalıdır.

Bu iki işlem; evdeki bütün yapı elemanları ve eşyalar tam olarak kuruyuncaya kadar tekrarlanmalıdır.

Eğer günlük havalandırma yapma imkanı yoksa, yapı marketlerinde bulunan nem emiciler kullanılmalıdır.